Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych lub gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej – przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi.

W związku z powyższym obowiązkiem podnoszone były wątpliwości, czy umowa dokumentująca taką usługę musi mieć formę pisemną, czy też wystarczy umowa ustna potwierdzona jedynie fakturą rozliczeniową. Wynika to z faktu, że przepisy Kodeksu cywilnego nie przewidują dla omawianej umowy żadnej formy – ani pisemnej, ani ustnej. Z punktu widzenia prawa cywilnego umowa taka może być zatem zawarta w każdy sposób zdradzający dostatecznie wolę stron.

Wykluczyć jednak należy możliwość zawarcia umowy w formie ustnej gdyż nie jest prawidłową formą udokumentowania wykonania przez właściciela obowiązku ustawowego. Wynika to z faktu, że ustawa o czystości i porządku w gminach stanowi o obowiązku właściciela do udokumentowania w formie umowy korzystania z określonych usług. Ma on prawny obowiązek okazania takiej umowy na żądanie organu. Udokumentowanie odczytywać należy jako przedstawienie przez właściciela dokumentu zawierającego określenie stron oraz istotnych elementów umowy. Regulacja ta wyklucza dopuszczalność zawarcia przedmiotowej umowy w formie ustnej. Odwołanie się przez właściciela do regulacji prawa cywilnego w omawianej sprawie administracyjnej nie może być uznane za uzasadnione, albowiem ustawa o czystości i porządku w gminach zawiera w tym zakresie własne unormowania mające „pierwszeństwo” przed kodeksem cywilnym.

Z zobowiązania do okazania umowy i dowodów płacenia za usługi wynika więc jasno obowiązek ich przechowywania. Powstaje pytanie, przez jaki czas. Jeśli chodzi o umowę, to przez czas trwania umowy. Co do dowodów płacenia, to nie ulega wątpliwości, że właściciel musi mieć dowód ostatniej płatności, co się zaś tyczy płatności wstecz, to sensowne jest przyjęcie, że należy je przechowywać przez rok, a to dlatego, że niewykonanie obowiązku z art. 5 ust. 1 pkt 3b w sposób nakazany przez art. 6 ust. 1 ustawy o czystości i porządku w gminach jest wykroczeniem z art. 10 ust. 2 ustawy o czystości i porządku w gminach., a ono przedawnia się po roku (art. 45 § 1 k.w.).

Na tle regulacji art. 6 ust. 1 ustawy o czystości i porządku w gminach w praktyce pojawił się problem, czy pracownik urzędu gminy bądź strażnik gminny, sprawdzając wykonywanie przez właściciela nieruchomości obowiązku, ma udać się do niego i zażądać okazania umowy i dowodów płacenia za usługi, czy też może go wezwać do siebie do siedziby urzędu gminy lub posterunku straży. Jeżeli zachodzi podejrzenie popełnienia wykroczenia, to sprawdzenie umowy i dowodów płacenia za usługi następuje w ramach czynności wyjaśniających przewidzianych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Przepis art. 54 § 1 kodeksu wskazuje, że czynności te należy „w miarę możności” podjąć w miejscu popełnienia czynu. Oczywiste jest, że takim miejscem jest nieruchomość, której właściciel nie wywiązał się z obowiązku.

dodano: 24.06.2024 r.