Zgodnie z art. 18 Konstytucji RP, małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny pozostaje pod szczególną ochroną państwa, a jego trwałość jest fundamentalną zasadą prawa rodzinnego. Zasada ta nie jest jednak absolutna.

Jak podkreśla się w piśmiennictwie, „utrzymywanie związków małżeńskich, które nie spełniają swych funkcji i które określić można jako związki «martwe» stanowiłoby fikcję prawną”. Właśnie dlatego system prawny dopuszcza rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, stanowiąc tym samym wyjątek od zasady jego zawierania na całe życie.

Rozwiązania małżeństwa przez rozwód może żądać każdy z małżonków. Postępowanie rozwodowe prowadzone jest przez sąd okręgowy (art. 17 pkt 1 k.p.c.) w trybie procesowym jako postępowanie odrębne (art. 425–446 k.p.c.).

Przesłanki rozwodu

Na podstawie przepisów art. 56 k.r.o. można wyróżnić jedną przesłankę pozytywną orzeczenia rozwodu w postaci trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego oraz trzy przesłanki negatywne, tj.:

1. jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci;
2. jeżeli z innych względów rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
3. jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, drugi zaś z małżonków na rozwód się nie godzi, a odmowa tej zgody nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z polskim prawem (Kodeks rodzinny i opiekuńczy), sąd może orzec rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Oznacza to, że ustały wszelkie więzi łączące małżonków:

• Duchowa (emocjonalna),
• Fizyczna,
• Gospodarcza

„Trwałość” rozkładu oznacza, że nie ma już realnych szans na powrót małżonków do wspólnego pożycia.

Dopiero zupełny i trwały rozkład wszystkich trzech więzi – duchowej, fizycznej i gospodarczej – stanowi dla sądu wystarczającą podstawę do orzeczenia rozwodu.

dodano: 02.07.2025 r.