Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym
Powództwo w sprawie grupowej różni się od klasycznych powództw wytaczanych w trybie Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawodawca w art. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym zaproponował pod pewnymi kryteriami możliwość dochodzenia swoich roszczeń:
- roszczenie musi być jednego rodzaju;
- roszczeń dochodzi co najmniej 10 osób;
Pozew grupowy oprócz wymagań proceduralnych określonych w art. 126 kpc i 187 kpc powinien spełniać wymagania art. 6 Ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym tj. powinien zawierać dodatkowo:
- wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym;
- wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1, a w przypadku roszczeń pieniężnych także dokonanie ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrupy;
- w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup;
- oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.
Tym samym pozew musi wskazywać wysokość dochodzonych roszczeń przez każdego członka minimum 10 osobowej grupy wskazując 1 osobę będącą reprezentantem całej grupy. Tą osobą nie może być pełnomocnik profesjonalny, tylko dana osoba wybrana w sposób dowolny przez członków grupy.
Roszczenie dochodzone w tym trybie powinno być ujednolicone. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym określa, że postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy.
W praktyce w tym zakresie mogą powstać wątpliwości. Czy roszczenie każdego z członków grupy musi być ujednolicona w wartości przedmiotu sporu poprzez sumowanie wysokości roszczeń każdego członka grupy. Czy też roszczenie musi być ujednolicone poprzez iloraz wartości przedmiotu sporu każdego członków grupy przypisując im jednakową wysokość. Dodatkowo z brzmienia art. 2 ust. 1 Ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie wynika, czy ujednolicenie roszczenia powinno być zawarte w wartości przedmiotu sporu po zliczeniu wszystkich roszczeń, czy też powinno być zawarte w jednakowej wysokości przypisanej do każdego członka grupy. Zarówno judykatura oraz doktryna nie wskazują jak powinno dokonywać się ujednolicania roszczeń.
Kancelaria Prawna Leśny i Wspólnicy spotkała się w praktyce z orzeczeniem sądu, wskazującego, że ujednolicać powinno się roszczenie przypisując taką samą kwotę do każdego członka minimum 10 osobowej grupy. W praktyce może powodować to wiele trudności, z racji, iż każdy członek grupy spełniając kryteria roszczenia opartego na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej (zbliżone do instytucji współuczestnictwa formalnego) może chcieć dochodzić roszczenia w innej wysokości. Ostatecznie po wygraniu sprawy uczestnicy grupy mogą podzielić się swoimi należnościami. Jednak z perspektywy praktycznej takie rozwiązanie nie jest zadowalające. Z tego względu powinno być w tym zakresie jednolite stanowisko sądów powszechnych.
Doświadczenie praktyczne Kancelarii Prawnej Leśny i Wspólnicy wskazuje, iż dochodzenie roszczeń w grupie nie jest proste, ale możliwe. Dlatego zachęcamy każdego, kto chciałby zastosować to rozwiązanie prawne.