Tryb kontroli prawidłowości pobierania i wykorzystania dotacji oświatowej
Miniony miesiąc to czas składania przez niesamorządowe jednostki oświatowe rozliczeń otrzymanej w 2022 roku dotacji z budżetu gminy – ten etap placówki mają już za sobą. Niemniej jednak pobieranie środków publicznych wiąże się nierozerwalnie z poddaniem się trybowi kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji. Uprawnienie do kontrolowania prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji nadaje organowi dotującemu art. 36 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
Osoba przeprowadzająca kontrolę pobrania i wydatkowania dotacji oświatowej ma prawo do:
- wstępu do przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, czyli kontrolowanych jednostek oświatowych, a dokładniej do budynków, w których prowadzona jest działalność statutowa tych jednostek;
- wglądu do dokumentacji organizacyjnej (np. statut, akt założycielski), finansowej (np. księgi rachunkowe, listy płac, dowody wpłat czesnego, dokumenty zwalniające z tych wpłat, umowy o nauczanie i wychowanie uczniów, dokumenty dotyczące zasad gospodarki finansowej) i dokumentacji przebiegu nauczania;
- wglądu do listy obecności – kompetencja ta dotyczy szkół dla dorosłych;
- weryfikacji kontrolowanej dokumentacji i listy obecności;
- kontroli 5 lat budżetowych poprzedzających rok budżetowy, w którym kontrola jest przeprowadzana.
Wskazany powyżej katalog czynności nie oznacza jednak, że prawo kontroli wykorzystania środków publicznych jest realizowane wyłącznie poprzez prawo wglądu w dokumentację i prawo wstępu do szkół. Gdyby tak było, to ustawodawca nie zawarłby w art.38 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych stosownej delegacji do stanowienia przez organy dotujące przepisów określających tryb (sposób działania) przeprowadzenia kontroli w drodze uchwały rady gminy.
Z przepisu tego należy wywodzić umocowanie do nałożenia obowiązku współdziałania z kontrolującymi m.in. poprzez udzielanie ustnych i pisemnych odpowiedzi oraz wyjaśnień.
W ramach procesu kontroli mieszczą się bowiem uprawnienia organu do przeprowadzenia oględzin obiektów, składników majątkowych, przebiegu określonych czynności jak również żądania udzielenia wyjaśnień.