Ostatnie miesiące to dla nas pasmo licznych sukcesów. Tym razem wygraliśmy z Bankiem BPH S.A. w sprawie o unieważnienie umowy kredytu indeksowanego kursem CHF. Sąd przychylił się do naszej argumentacji, orzekając na korzyść Powodów.  

Okoliczności zawarcia i treści umowy z Bankiem BPH S.A.

Powodowie zawarli umowę kredytu indeksowanego kursem CHF. Celem uzyskania kredytu było pozyskanie środków na pokrycie części kosztów budowy domu mieszkalnego. Co niezwykle istotne, Powodowie nie posiadali zdolności do zawarcia umowy kredytu złotowego. Pozostało im więc zaciągnąć kredyt we franku szwajcarskim albo zrezygnować z realizacji swoich marzeń o własnym domu.

Starając się o kredyt Powodowie otrzymali informację, że kredyt waloryzowany jest zdecydowanie korzystniejszy od kredytu „czystozłotowego” (a ponadto, że CHF to waluta bezpieczna i stabilna, co gwarantuje również bezpieczeństwo samego kredytu). Podczas czynności poprzedzających zawarcie umowy kredytowej Powodom nie zostały udzielone wyczerpujące informacje związane z udzielanym przez bank produktem kredytowym.

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, iż Powodom nie zostały udzielone informacje związane z przewalutowaniem kredytu, zasad dotyczących uruchomienia kredytu, zasad ustalania rat spłaty kredytu, jak również zabrakło uprzedzenia o ryzyku walutowym oraz jego konsekwencjach, jakie mogą powstać przy niekorzystnych wahaniach ustalanego przez Bank kursu złotego wobec CHF, tj. waluty do jakiej kredyt jest indeksowany.

Zapisy umowy z perspektywy Sądu

W ocenie sądu samo zastosowanie mechanizmu indeksacyjnego nie jest co do zasady niezgodne z art. 69 u.pr.bank. i to także w brzmieniu obowiązującym w dacie podpisywania przedmiotowej umowy. Umowa kredytu indeksowanego mieści się w ogólnej konstrukcji umowy kredytu bankowego i stanowi jej możliwy wariant. Zastosowanie konstrukcji przeliczeń pomiędzy walutą krajową i obcą w celu ustalenia wysokości świadczeń, co których obowiązane są strony nie narusza istoty umowy kredytu i mieści się w granicach swobody umów (por. wyrok SN z 22 stycznia 2016 r., I CSK 1049/14, LEX nr 2008735). Mieści się to w granicach swobody umów, skoro zgodnie z art. 353¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. 

W ocenie sądu w umowie nie zawarto zasad, według których kapitał określony w PLN ma zostać przeliczony na CHF. Skoro nie ma zasady określenia salda kredytu w CHF – nie ma podstaw dla wyliczenia rat kapitałowo-odsetkowych w tej walucie. Umowa nie zawiera zatem istotnego elementu mechanizmu waloryzacji i nie określa zasad ustalenia zobowiązania kredytobiorcy polegającego na zwrocie wykorzystanego kredytu przeliczonego na CHF.

Zdaniem sądu szczególnego podkreślenia wymaga okoliczność, że umowa nie zawierała żadnych mechanizmów chroniących konsumenta (Powodów) przed nieograniczonym wzrostem kursu CHF wobec PLN. Umowa nie zawierała żadnego limitu odpowiedzialności kredytobiorcy (Powodów). Poza tym, brak określenia w umowie limitu, granicy odpowiedzialności konsumenta (Powodów), zdaniem sądu, uniemożliwiał konsumentowi w dacie zawierania umowy realną ocenę skutków i konsekwencji podpisywanej umowy. Jedynie określenie takiej granicy i przedstawienie symulacji wzrostu kapitału i rat w oparciu o graniczne wskaźniki dawało szansę na rzeczywistą ocenę skutków zaciągniętego zobowiązania.

Przedmiotową umowę należało uznać za nieważną z uwagi na dowolność banku w ustaleniu wysokości spłacanego kredytu. Dowolność ta bowiem może być zakwalifikowana jak sprzeczność z naturą umowy zobowiązującej jako takiej, a umowy kredytowej w szczególności. W takim przypadku, podstawą do oceny prawnej umowy jest art. 58 k.c., a nie przepisy art. 385¹ – 385³ k.c. i dyrektywy nr 93/13/EWG. Konsekwencją z kolei takiej konstrukcji umowy kredytu jest m.in. brak ścisłego określenia zobowiązania kredytobiorcy względem kredytodawcy, co także miało miejsce w niniejszej sprawie.

Sąd orzekł nieważność umowy kredytu frankowego

Sąd Okręgowy w Poznaniu po szczegółowym zapoznaniu się z treścią pozwu i dowodami zebranymi w sprawie  orzekł o nieważności umowy kredytu zawartej z Bankiem BPH S.A. oraz zasądził na rzecz Powodów kwotę 6.434 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Dla powodów to ogromny sukces. Dzięki współpracy z doświadczonym prawnikiem w sprawach kredytu frankowego sprawa została zakończona już na drugiej rozprawie.