Gminy organizujące transport zbiorowy często muszą do niego dopłacać. Jest to tzw. rekompensata wpłacana spółce odpowiedzialnej za transport przez Gminę na pokrycie różnicy między kosztami świadczenia usługi, a wpływami z biletów, które przeważnie nie pokrywają wszystkich kosztów związanych z realizowanymi usługami. W przypadku tej rekompensaty pojawiła się kwestia tego, czy należy ją wliczać do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Dotychczasowa praktyka była taka, że spółki zajmujące się komunikacją publiczną w jednostkach samorządu terytorialnego wliczały otrzymaną rekompensatę do podstawy opodatkowania, co wynikało z tego, iż zdaniem organów skarbowych taka rekompensata jest elementem wynagrodzenia za świadczoną usługę podlegając tym samym pod opodatkowanie VAT.

Kwestia rekompensaty trafiła na wokandę sądową, gdy jedna ze spółek zakwestionowała interpretację podatkową, według której taka rekompensata nie jest poza zakresem VAT i należy się od niej podatek. Spółka była innego zdania i zaskarżyła wspomnianą interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Naczelny Sąd Administracyjny, zajmując się sprawą zaskarżonej interpretacji wystosował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapytanie prejudycjalne dotyczące kwestii opodatkowania dotacji/rekompensat do przewozów komunikacją zbiorową.

TSUE opowiedział się po stronie podatnika. Rzeczniczka generalna sądu dnia 13 lutego 2025 roku stwierdziła, iż taka rekompensata nie stanowi świadczenia wzajemnego na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, a jedynie umożliwia jej realizację celu publicznego, którym jest organizacja transportu zbiorowego. Następnie 8 maja 2025 TSUE wydał wyrok w sprawie C-615/23 uznając jednoznacznie, że rekompensaty wypłacane przez JST spółkom komunalnym za realizację usług transportu zbiorowego nie podlegają opodatkowaniu VAT, o ile nie mają bezpośredniego wpływu na cenę usługi świadczonej pasażerom.

Jakie w takim razie mogą być konsekwencje takiego wyroku? Przede wszystkim jedną z nich jest oszczędność jeśli chodzi o podatek VAT od takiej rekompensaty. Pozostaje również kwestia wpływu braku opodatkowania dotacji na sposób odliczenia podatku VAT od kosztów prowadzenia takiej usługi w spółce, co powinno już być przedmiotem analiz. Można także rozważać, czy spółki nie powinny w kontekście wyroku TSUE spróbować odzyskać podatku VAT wykazanego od tych rekompensat? Niewątpliwie model finansowania transportu zbiorowego w gminach powinien zostać przeanalizowany właśnie w oparciu o powyższy wyrok TSUE.

dodano: 6.06.2025 r.