Liczne spory sądowe dotyczące rozliczania kredytów bankowych w walucie obcej, występujące również w innych krajach Unii Europejskiej, doprowadziły do rozstrzygnięcia kolejnych zagadnień przez TSUE.

15 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał 2 korzystne dla konsumentów rozstrzygnięcia w polskich sprawach związanych z kredytami frankowymi.

W sprawie C-520/21 dotyczącej wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, Trybunał jednoznacznie określił, że nie można dopuścić do tego, aby strona (bank) czerpała korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani żeby otrzymała odszkodowanie za niedogodności nim wywołane. W przeciwnym razie, przyznanie bankom prawa do żądania od konsumenta rekompensaty wykraczającej ponad zwrot wypłaconego kapitału oraz ustawowych odsetek za zwłokę, eliminowałoby efekt odstraszający przewidziany w dyrektywie konsumenckiej 93/13 [1].

Co istotne, dyrektywa konsumencka 93/13 dopuszcza możliwość dochodzenia przez konsumenta, oprócz zwrotu rat zapłaconych w wykonaniu nieważnej umowy, również dodatkowych świadczeń związanych z wykorzystaniem przez bank zapłaconych rat (czyli kapitału konsumenta).

Jednocześnie należy podkreślić, że Trybunał stwierdził, że dyrektywa nie reguluje wprost skutków nieważności umowy po usunięciu z niej klauzul niedozwolonych, co oznacza, że to do państw członkowskich należy ich określenie. Nie mniej jednak, przepisy krajowe powinny być zgodne z prawem wspólnotowym, a więc w szczególności z celami dyrektywy konsumenckiej 93/13.   

Z kolei w sprawie C-287/22 dotyczącej zabezpieczenia roszczeń konsumentów w postępowania sądowych, Trybunał rozstrzygnął, że kredytobiorca ma prawo oczekiwać zawieszenia przez sąd spłaty rat kredytowych w czasie trwania sporu o unieważnienie umowy kredytu (tzw. tymczasowe zabezpieczenie). W ocenie Trybunału zabezpieczenie interesu konsumenta poprzez zawieszenie obowiązku spłat kolejnych rat, stanowi przejaw gwarancji skutecznej ochrony konsumenta przewidzianej m.in. w dyrektywie 93/13.

Oznacza to kolejne korzystne wyroki dla klientów banków.

---

[1] Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U.UE.L.1993.95.29)